Ik kijk graag naar Nick, Simon en Kees ..... op het ogenblik zijn het The Beatles waar ze mee bezig zijn, maar hiervoor vond ik Simon & Garfunkel en later Abba ook erg leuk om te zien. Ik vind het leuk zoals ze het doen, de lol die ze er zelf in hebben.
Ik vind het leuk om ze onderling Volendams te horen praten...... en dan heb ik geen ondertiteling nodig. Volendam ligt maar 6 kilometer (via de weg) bij Monnickendam vandaan..... met goede wind kan je ze bijna horen
Vanaf dat ik kleuter was heb ik familie in Volendam wonen en er kwam wel eens iemand bij ons die uit Volendam kwam. Mijn man werkte veel met Volendammers (bij Bart Smit), dus ook hij kende het dialect vrij goed en zijn collega's zag ik ook regelmatig. Ik ken het dialect, het taalgebruik, de humor.... maar ik spreek geen Volendams..... ik spreek het nooit zo uit zoals zij het doen (al probeer ik het wel eens). Natuurlijk hoor ik toch nog wel eens een woord dat ik niet ken, maar vaak komt dat niet voor.
Dat anderen het nauwelijks verstaan begrijp ik, want het wijkt nogal af van het ABN en heeft heel eigen woorden. Toen Edwin nog heel klein was verstond hij het ook niet...... ik was een keer winkelen in Volendam toen hij niet mee naar binnen wilde maar op zo'n wiebelapparaat wilde zitten, dat gebeurde wel vaker. Prima, hij wist de weg, wist naar welke winkel ik ging en hij was geen wegloper. Ik gooide er gewoonlijk geen geld in.... hij vond het zo ook leuk en ik vind dat het geen gewoonte moet zijn..... kinderen hoeven niet alles te krijgen wat ze willen, ze moeten 'nee' ook kunnen accepteren.
Toch..... vaak als ik terug kwam had iemand anders er geld in gegooid en dan zat hij te stralen.
Ik zei er wel altijd bij dat hij eraf moest als er kinderen kwamen die wel met geld kwamen, die hadden voorrang!
Die keer was hij eraf geklauterd en gevallen..... even later kwam hij huilend met 2 Volendammers binnen die vroegen of er een Ans in de winkel was...... ze vertelden wat er gebeurd was en ik bedankte ze.
Nog nasnikkend zei hij toen ze weg waren: "En ze spraken nog buitenlands ook!"
Ik herinner mij de verhalen van mijn baas op de eerste dag dat hij in Monnickendam werkte en waarschijnlijk nog nooit een Volendammer had horen praten. Er kwam een Volendammer schoolklas binnen en een jongetje vroeg hem zoiets als: "Eé, kep me zwembroek strooid en 'k moet 'm vrom hè"
Hij verstond alleen het woord zwembroek en de rest ontging hem volkomen, dus iemand vertaalde het voor hem: 'Hij heeft zijn zwembroek verloren en wil hem terug hebben'
De volgende die bij hem kwam vroeg: "Eé è j'ok slik?" (hij wilde weten of er ook snoep verkocht werd) ... de beste man vroeg zich wel even af waar hij in terecht gekomen was, maar hij leerde het snel en vond het toen prachtig.
Volendammers overdrijven..... dat is gewoon. Mijn vader belde eens een Volendammer en kreeg een zoon aan de telefoon: "Is je vader thuis?" "Nai" "Komt ie vanavond nog thuis?" "Jah, hij ken geen week zonder vreten!" Dat is Volendams. 😂 Ze doen dat met alles.... niet met de bedoeling te overdrijven maar meer om hun woorden kracht bij te zetten.
Ik hou van dialecten..... maar ik hou ook van goed Nederlands. Een dialect is wat anders dan slecht Nederlands.... ik vind het belangrijk dat naast het dialect er ook goed Nederlands gesproken en geschreven kan worden.
Monnickendam heeft ook wel eigen woorden, maar is toch over het algemeen wel verstaanbaar voor iedereen, op enkele woorden na misschien. Marken heeft ook een duidelijk dialect, het ligt ook maar 6 km verder via de weg/dijk en dat is heel anders dan het Volendams. Ook dat is voor mij meestal goed te volgen. Ook dichtbij dus...... en toen het nog een eiland was kwamen ze met de boot naar Monnickendam voor boodschappen of om met de tram verder te gaan. Nog steeds gaat het verkeer van en naar Marken meestal via Monnickendam. Ik had op de Mulo Markers in de klas, we hadden ooit een Marker dirigent, ik heb met een Marker gewerkt (die overigens vrijwel zonder dialect Nederlands sprak, maar het leuk vond af en toe wat Marker woorden te gebruiken). Veel dialecten verdwijnen en dat komt volgens mij omdat mensen steeds minder vaak in hun geboorteplaats blijven wonen en plaatsen uitbreiden met veel mensen die er niet vandaan komen. Ik merk het hier ook, ik hoor niet vaak meer dat er gegroet wordt met 'Môh" ..... dat verdwijnt. Jammer. Hier zijn in de jaren 50/60 veel Amsterdammers komen wonen..... en het Monnickendams is steeds meer Amsterdams gaan klinken.
Mijn broers speelden vroeger 'lessie' op het schoolplein..... ik ben 5 1/2 jaar jonger dan mijn jongste broer en bij mij heette hetzelfde spel al 'tikkertje'..... wat mijn broers heel raar vonden. Maar ja, als anderen het zo noemen doe je vanzelf wel mee.
Ik vind het jammer als dialecten verdwijnen, het hoort erbij vind ik.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten