Zoeken in deze blog

dinsdag 30 augustus 2022

Mijn familie deel 2.... de Martissen, Tentij's en meer


Een tijd geleden schreef ik over de familie van mijn moeder, de families van der Horst en Kroonenburg, nu is de familie van mijn vader aan de beurt:


Mijn vader was Cornelis (Cor) Martis en hij was de zoon van Matthijs (Thijs) Martis (zoon van Cornelis (Kees, de 'Ouwe Pruis") Martis en Meining (Meintje) van Zanten)  Meintje werd ook wel schele Mant genoemd omdat zij een 'raar' oog had.... het schijnt dat zij als baby wegens ruimtegebrek in een kast sliep en dat er toen iets op haar oog is gevallen..... de verhalen zijn verschillend, de één zegt dat het een pakje boter was en de ander weet dat het de stroopkan was..... ik was er niet bij en misschien is het hele verhaal onzin, ik zou niet weten bij wie ik de enige echte waarheid kan vinden! 



Kees (Cornelis) 'de ouwe Pruis' Martis ca. 1883

Een bladzij uit zijn militair zakboekje, hij was dus 1 meter, 5 decimeter, 9 centimeter en 8 millimeter.... dat is wel heel nauwkeurig. 

Voor zover bekend kwamen de 'Martissen' eind 18de eeuw in Monnickendam wonen. Zij kwamen vanuit Pruisen, Duitsland.... om precies te zijn uit Glückstadt (al schijnt daar geen bewijs voor te zijn gevonden). 
Er is ook wat verwarring over de naam omdat bij de burgerlijke stand en bij het kerkregister verschillende namen staan: Martens en Martis. Welke ik nu de juiste? Ik ben altijd van Martis uitgegaan.
Mijn oudste broer las een keer een boek van Dick Dreux dat zich afspeelde in Pruisen tijdens een oorlog. Daar liepen soldaten door door de straten terwijl zij zongen: "Komaan stoere Martiszonen". Dit was wel heel toevallig, Martiszonen in Pruisen.... mijn broer schreef naar Dick Dreux en kreeg al snel antwoord. Martis is waarschijnlijk een verlatinisering van Mars, de oorlogsgod.... vandaar stoere Martiszonen. Dan zou het  dus heel goed kunnen dat Martis goed is. Maakt niet uit, zo staat het bij de burgerlijke stand en dat is in elk geval nu de naam. Vroeger kwam de naam weinig voor, maar nu veel meer..... ik heb mij laten vertellen dat de naam erg veel voorkomt op Curaçao en veel daarvan wonen nu hier. 

Kees en Meintje:





Meintje was nogal koopziek en dat is best lastig als er weinig geld is. Toch kocht zij een keer een nieuwe kast en liet hem vol trots zien aan haar vriendin/buurvrouw. Die was verbaasd: "Hoe krijg je dat nou bij elkaar gespaard?" "Nou, elke keer dat ik bij jou een kop koffie drink gooi ik een kwartje in mijn spaarpot". De vriendschap was over.
Een andere keer had zij een klok gekocht..... zij had hem nog even verstopt, want ze moest een gunstig moment afwachten om hem aan haar man (een nogal opvliegend mannetje) te laten zien. 
Zij zaten samen aan de koffie toen ineens die klok begon te slaan.... Kees sprong driftig op terwijl hij riep: "Potdome, wie beukt daar op de ketel?" een uitspraak die ik nog wel eens gebruik bij soortgelijke onverwachte geluiden.  
Meintje wilde graag een kanarie...... maar ja, zomaar een kanarie kopen.... ze had een andere oplossing.... ze gaf hem aan Kees voor zijn verjaardag. Maar Kees was ook niet gek, die had het door en gaf haar voor haar verjaardag een doos sigaren! Ze stonden weer quitte! 

Het driftige van Kees zit een beetje in de familie, hoewel mijn vader dat totaal niet had, maar mijn opa..... pfffff, opa Thijs was erg opvliegend. Op de muziekvereniging kwam het regelmatig voor dat hij kwaad zijn instrument inleverde met de mededeling dat hij er mee stopte! 
Een buurjongen die ook lid was bracht dan later het instrument thuis.... het werd gewoon aangepakt en de volgende repetitie was hij er weer. 

Kees en Meintje kregen 1 zoon en 4 dochters, waarvan 1 dochter maar 4 maanden oud werd



Mijn vaders moeder was Jansje Tentij (dochter van Pieter Tentij en Hillegonda Klaver).
Jans was één van de jongsten van een groot gezin en omdat toen zij nog klein was haar moeder ziek werd kwam zij bij haar tante Jans en ome Jan Visser (de tweede man van tante Jans) in Monnickendam terecht. Uiteindelijk is zij daar gebleven, zij kon niet goed meer wennen aan dat grote gezin. Zij was ook vernoemd naar tante Jans, die eigenlijk Jannetje heette. Mijn oma had een hekel aan de naam Jans en had liever Jannetje geheten..... vandaar dat ik niet Jans heet maar Ans.


Jansje met haar broers en zussen, moeder en volgens mij zit er ook wat 'aanhang' bij. 
In elk geval staan op de foto: 
Charlotte (Lot) (Het meisje rechts in de witte jurk, kort haar i.v.m. luizen)
Jacoba (Co)
Katrien, 
Henk (één van de 2 jongetjes vooraan)
Gerrit (één van de 2 jongetjes vooraan
Jacob
en mijn oma Jans (het meisje in het midden

Tante Lot, tante Co, ome Henk en ome Gerrit heb ik nog wel gekend. 
Ik herinner mij dat ik eens bij opa en oma was en dat er een piepklein driewielig autootje voor de deur stopte......  de voorkant ging open..... een raar gezicht vond ik dat, de hele voorkant compleet met stuur ging open, dat had ik nog nooit gezien..... en daar stapte een vrouw uit met een hoed die in mijn ogen nog groter was dan die hele auto en een man waarin mijn oma een broer herkende die ze al heel lang niet had gezien.  De oom vond ik wel aardig, maar de tante Gré was mij iets te aanwezig.... ik was heel verlegen en dit was echt teveel voor mij...... iemand die ik niet kende en mij direct stevig knuffelde bezorgde mij meteen een gevoel van afkeer. Maar goed..... met mijn broers heb ik erg gelachen om het autootje en de hoed..... zoiets hadden we nog nooit gezien.

Tante Coba was de oudste van de zussen (of misschien wel van allemaal), zij was echt een 'ouwe taaie'. 
Op hoge leeftijd zong zij nog in meerdere koren en niet alleen om de hoek, zij kwam overal met de tram en/of bus.... een paar keer overstappen geen probleem.... alleen begreep ik dat zij verwachtte dat het verkeer wel op haar zou wachten en dat ging niet altijd helemaal goed.  Zij zou een keer mijn oma bezoeken die bij ons in huis een kamer had. Zij had nog niet zo lang daarvoor een heup gebroken en was al behoorlijk oud, dus mijn moeder dacht dat de trap misschien te veel voor haar was:  "Zal ik oma maar naar beneden halen tante Co? De trap is misschien wat moeilijk voor u."  Tante zwaaide haar been een paar keer omhoog, riep dat haar benen nog goed waren en stormde de trap op. Dat was tante Coba. 

Tante Lot was een ander type, een echte dame om te zien en ook in haar gedrag. Erg aardig vond ik haar.... tante Coba vond ik ook erg aardig, maar tante Lot had ik iets meer mee. 

De broers Henk en Gerrit haal ik altijd door elkaar, hoewel ze echt wel verschillend waren.... als ik mij niet vergis hoorde Gerrit bij tante Gré en Henk bij tante Annie. Tante Gré lag mij  niet zo, maar tante Annie vond ik erg lief. 
Één van die ooms had de ziekte van Parkinson hoorde ik jaren later.... mijn oma had dat ook en mijn vader ook..... opvallend!

De anderen heb ik nooit gekend.







Zelf had mijn oma  graag meer kinderen gehad, maar het bleef er bij één..... een tweede kind werd dood geboren. 




Oma Jans hield niet zo van huishoudelijk werk.... ik heb dus niet alleen haar naam geërfd. Het strijkgoed verstopte zij in een ongebruikte bedstee, maar het bleef daar soms zo lang liggen dat het 'weer' erin kwam. Oma hield van winkelen en wandelen, mooie kleren.... allemaal veel leuker dan het huishouden en ik kan haar alleen maar gelijk geven, al moeten sommige dingen natuurlijk toch wel gedaan worden. 


Mijn vader met zijn moeder Jans voor hun huis in de Krim

Opa en oma Martis met mijn vader aan de achterkant van het huis. 



Oma schreef haar achternaam als Tenty..... en zo spraken wij het ook uit. Pas veel later kwam ik er achter dat het Tentij was. Er was een verhaal dat haar grootvader een Hongaar was....... maar toen ik de stamboom zag zat er geen Hongaar bij, als ik ver terug ga komt de familie uit Graft-de Rijp en Akersloot..... iets dichterbij dus. 

Opa was duidelijk de baas in huis..... als hij thuiskwam moest het eten op tafel staan! 
Alleen kwam opa niet elke dag op dezelfde tijd thuis.... dus oma rende van de voordeur weer terug naar het fornuis om de aardappelen nog eens te husselen in de pan en weer terug naar de voordeur.... kijken of hij al over de brug van Grietje Houtman kwam. 
Hij stapte uit de tram voor de sigarenwinkel, maar regelmatig moest oma van hem meteen sigaren halen. Hij legde zijn been met vieze schoen op tafel en riep "Jans....me kannen" en oma moest dan de veters losmaken.... , en dan volgde het andere been...het waren hoge schoenen met van die haakjes waar de veters kruislings omheen gingen.
Ik heb dat nooit begrepen, als kind vond ik het al raar dat oma zijn veters los moest maken. 
Opa had echt zijn goede kanten wel, maar dit soort dingen en zijn drift vielen het meest op! 


Mijn ouders en opa en oma Martis


Mijn broers gingen in Purmerend naar school en daar stopte ineens een auto naast ze...."meerijden jongen?" Hé, de baas van opa.... "nou graag meneer U" 
Onderweg zei hij: "Jullie opa is niet zo'n makkelijke man hè? "Nee meneer U".
Die zondag kregen mijn broers geen zondagsgeld, opa was flink nijdig want zijn baas had gezegd dat zijn kleinzoons hem ook lastig vonden! 


Mijn ouders kregen 5 kinderen, de oudste (Ansje) werd 2 dagen oud, daarna kwamen Matthijs (Mart) en Jan en 5 1/2 jaar later kwam ik (Ansje Maria). Na mij kwam er nog een broertje (Kees/Cornelis), maar hij stikte tijdens de geboorte, dus ik groeide op met 2 oudere broers. 





Mijn ouders en broer Mart (rechts) zijn overleden.



Mijn broers in de door mijn vader gemaakte auto, het ding was loeizwaar.
Deze foto is gemaakt 'in de Krim' ....deze huizen zijn gebouwd tijdens de Krimoorlog, in werkelijkheid heet het hier Nieuwezijdsburgwal. De bankjes worden konkelbankjes genoemd. 
Hier woonden opa en oma Martis..... het tweede deel van deze straat werd  'het Singeltje ' genoemd en daar woonden opa en opoe van der Horst. 

Mijn oudste broer is inmiddels overleden en hij kreeg 3 kinderen. De oudste (Christina) stierf toen zij 13 was door een ongeluk op haar eigen kamertje, daarna kwam Nelly en tenslotte Cor (Cornelis) Cor kreeg toen hij 22 was een ongeluk en heeft een hoge dwarslaesie. Nelly heeft 2 zoons die ondertussen al volwassen zijn.


Christina is 26-11-1986 gestorven

Cor en Nelly, kinderen van mijn oudste broer


Mijn broer Jan kreeg 2 zoons (Ron en Remco)  Ron heeft 2 zoons en Remco een dochter en een zoon. 

Zelf kreeg ik alleen een zoon (Edwin). Net als mijn oma had ik graag meer kinderen gewild, maar het liep anders. 

Mijn man Ed stierf 5-4-1986



En Edwin heeft zelf geen kinderen, maar wel bonuszoon Wesley van 18 (bijna 19)




Erg groot is de familie dus niet.


Van mijn vaderskant is er niets..... nou ja, mijn vader had wel neven en nichten, maar dat is voor mij wel erg ver weg.... die hebben ook weer kinderen en kleinkinderen, maar  de meesten daarvan ken ik niet of nauwelijks. 

De familie van mijn moederskant is groter...... mijn moeder had 6 broers en zussen die samen 22 kinderen kregen (w.o. 1 pleegkind), met ons drieën erbij dus 25 neven en nichten samen, waarvan er 10 niet meer leven en ook leven niet alle partners meer (mijn moeder was de op één na jongste en ik ben weer de jongste van ons gezin, dus van de neven en nichten ben ik ook 1 van de jongsten... er was er één een paar jaar jonger en één is een maand jonger., de rest is/was allemaal ouder)....  van die kant heb/had ik  dus veel neven en nichten.  Natuurlijk heb ik niet met iedereen evenveel contact, maar met een paar heb ik veel contact. Sommigen wonen wat ver weg waardoor ik ze niet vaak zie.




3 opmerkingen:

  1. Elenarsa Sweers
    Ohhhhh zo leuk om te lezen. Ook verbonden te zijn met de oude Pruis en de naam van mijn oma te lezen. Helaas veeeeeel te jong overleden op 36 jarige leeftijd tijdens een galblaas operatie.

    Ans Dekker-Martis
    Elenarsa Sweers Ja, ik verwachtte al dat je het leuk zou vinden. Ik ben zo blij dat ik veel van die oude verhalen ken en foto's en oude documenten heb.... dat maakt de geschiedenis levend.

    Elenarsa Sweers
    Ans Dekker-Martis ik ga er van het weekend eens goed voor zitten. En op grote pc de foto.s bekijken ☺️

    Elenarsa Sweers
    Ik heb ook een Marja meijer gevonden in mijn kostuumvrienden groep. Zij heeft verbinding met Meijer Martis tak. Zo leuk.☺️

    Ans Dekker-Martis
    Is dat niet de zus van René?


    Jan Snieder
    Mooi geschreven Ans.

    Ans Dekker-Martis
    Dank je wel Jan..... deze keer niet jouw kant van de familie.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. En dan ben je nog familie van de Morees kant en Dekker door de van der Horsten kant. Cornelis Morees met Marretje van der Horst.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Klopt Anoniempje, Morees was met tante Mar getrouwd, zij was een zus van opa Jan van der Horst.
      Op dezelfde manier ben ik familie van de Snieders, want een andere zus van opa trouwde met een Snieder. Dekker is dan weer familie van Morees, maar voor zover ik weet niet van mij, dat is via de 'kouwe kant' 🤣

      Verwijderen