Vroeger..... opoe vertelt...

 Gisteren liet Faceboek mij een herinnering zien.... een foto die ik 8 jaar geleden plaatste van mijn broers toen zij nog klein waren. 
Ik denk dat ik nog niet geboren was...... mijn jongste broer was 5 1/2 jaar oud toen ik geboren werd en mijn andere broer (bijna) 7. Als ik het zo bekijk zijn ze op deze foto jonger naar mijn idee. 
Ik ben van 1954, dus ik denk dat deze foto van eerste helft 50-er jaren is. 

Hij is genomen in de Krim..... ja echt.....bij mijn opa en oma in de straat in een auto die mijn vader voor ze maakte. Goed stevig en loeizwaar.... erg leuk, maar zo zwaar dat het wat onhandig werd. maar ze hebben er veel plezier aan gehad. Later is hij in tweeën gezaagd en ik herinner mij nog dat het achterste deel door mijn broers gebruikt werd. 
Mijn opa en oma woonden in de Krim....... het heet eigenlijk Nieuwezijds Burgwal, maar iedereen zei 'De Krim'.
Het theede deel werd 't Singeltje genoemd en daar woonde opa en opoe van der Horst..... zelfde straat, helemaal aan het eind (eerst een paar huizen verder naar voren) maar toch anders. 
De Krimhuizen werden gebouwd tijdens de Krimoorlog, vandaar de naam. Mij is altijd verteld dat het eigenlijk noodwoningen waren..... ze staan er nog steeds! Er is wel veel verbouwd ondertussen..... dakkapellen, uitbouwen.... er zullen niet veel bedstee's  meer zijn. Badkamers, wc's binnen..... er is veel veranderd, maar de konkelbankjes zijn er nog steeds! Ik vind ze zo leuk!
Bij opa en oma sliep ik in de bedstee...... dat vond ik zo gezellig. De wekker tikte daar extra hard in die ruimte, het galmde daar. Buiten de bedstee hing een klok die elk uur liet horen hoe laat het was...... ik vond het heerlijk! Thuis had ik de Speeltoren die elk kwartier van zich liet horen..... vond ik ook heerlijk.

Voor de bedstee. Links de kachelpijp.

Het was een bedstee met deuren die dan half dicht stonden. Er was nog zo'n bedstee in die kamer, maar die werd als kast gebruikt..... er tussenin was een voorraadkast. Daarvoor stond de kachel in de winter met de pijp recht omhoog.... je kon om de kachel heen lopen. In de zomer ging de kachel naar de schuur, dan werd die kamer (de voorkamer) niet gebruikt, alleen met een verjaardag. De hele zomer leefden ze dan in de achterkamer, daar was een opklapbed en een koekoeksklok.... ook al zo leuk!

Met opa

Op de achtergrond de wc

De wc was buiten.... wel al een echte wc, dat wel, maar ik vond het daar vies.... spinnen en webben, brrrr.  Doorspoelen met een emmertje regenwater. Er was wel een riool, maar volgens mij liep het riool regelrecht naar de gracht.

Bij oma op schoot.... in de voorkamer in de Krim

 
Daar schaatste ik in de winter. Schaatsen met hulp van opa onderbinden bij de kachel en opa droeg mij dan naar de overkant. Toen ik 11 was kreeg ik kunstschaatsen van mijn opa..... wat een feest! Op de groei gekocht..... maar ik was al getrouwd toen ik nog maat 35 had.... ondertussen is het 37. 
Ik heb de schaatsen nog steeds..... ze moeten maar eens weg. Ik was nooit een geweldige schaatser, ik vond het wel leuk om op het ijs te zijn en wat simpele kunstjes op de schaats te doen (zoals achteruit rijden), maar een toertocht was niks voor mij. Ik bleef wel op de Binnendijk, bij mijn opa en oma Martis voor de deur. 
Die schaatsen zijn rijp voor een museum ondertussen..... ongeveer 56 jaar geleden gekocht. 
Ik was toen al geen goede schaatser en het is nooit wat geworden..... het is lang geleden dat ik op schaatsen stond en nu begin ik er niet meer aan. 
Die schaatsen hebben hun geld wel opgebracht....... ik kreeg ze toen opa vond dat ik goed genoeg schaatste. Zo was opa.... hij kon heel moeilijk zijn, maar had ook echt zijn goede kanten. Het naar het ijs dragen bijvoorbeeld, dat was toch heel lief. Maar hij was snel kwaad, vaak onredelijk en dat vond ik natuurlijk minder leuk.  
Ik heb veel goede herinneringen aan mijn jeugd....... het was wel in een heel andere tijd.....   de groenteboer en de melkboer kwamen nog aan de deur, ik herinner mij de schillenboer..... de smid 2 huizen verderop die ook paarden besloeg, de bakker nog een pand verder waar ik vaak brood haalde.... waar altijd een grote barst in het glas van de toonbank zat waar heel kunstig repen chocola overheen gelegd werden.... en snel weer goed gelegd als iemand er tegenaan stootte. Brood kocht je nog ongesneden.... er ging een wit papier omheen en dan nam je het onder je arm mee. Lekker vers brood.... ruzie wie het kapje mocht.... lekker knapperig. De school dichtbij.... even de klucht af, bruggetje over en we waren er. Verderop in de straat was nog een bakker... die man was altijd vrolijk. Zijn vrouw was ook heel aardig. Die bakkerskar was prachtig van glanzend gelakt hout herinner ik mij. Die bakker en zijn vrouw woonden later in de straat waar ik nu woon. De kinderen waren gek op hem, Edwin noemde hem opa Klein. Hij had altijd pepermuntjes voor de kinderen. Edwin was geen snoeper, maar had toch een keer om een pepermuntje gevraagd.... ze waren net op. Later die dag ging de bel, opa Klein kwam een pepermuntje brengen... het waren echt heel lieve mensen. 
Ik weet nog dat op zaterdag een bakkersjongen langskwam (van weer een andere bakker, we hadden keuze)  met een grote mand op zijn fiets...... bij hem kochten we vaak krentenbrood met suiker..... dat was suiker met kaneel en dat was veeeeel lekkerder dan amandelspijs (dat vind ik nog steeds, al vind ik het nu wel erg zoet, maar zooooo lekker). Dat heette gewoon krentenbrood met suiker. Het was een gewoon recht krentenbrood, maar nu zijn er Hoornse broeders te koop die eigenlijk hetzelfde zijn, maar dan rond. Deen had grote krentenbollen met suiker..... heerlijk. Ze zullen vast nog wel ergens te koop zijn (maar goed dat ik niet weet waar, veel te veel suiker!). De slagersjongen had zo'n zelfde mand op zijn fiets. 
Onze voordeur had een raampje dat vaak openstond, dan kon je van buitenaf de deur openmaken als je armen lang genoeg waren.
Als we naar buurvrouw gingen (daar zit nu de VVV) dan ging je gewoon naar binnen en riep "VOLLUK" 

Er waren in mijn jeugd veel winkels...... alles was dichtbij, maar voor kleding gingen we naar Amsterdam.... lang geleden met de tram, maar dat kan ik mij niet herinneren, ik was bijna 3 toen de laatste tram door Monnickendam reed. Toch jammer dat ik dat niet meer weet. 
Achter mijn huis is een soort dijkje waar de tram over reed, verderop zijn de rails nog duidelijk te zien... als brug. Lijkt mij best gezellig als de tram hier weer zou rijden. 
Nee de tram weet ik niet meer, wel de bus.... de NACO-bus (we moesten met de VW of de EF volgens mij).....  die bracht ons naar Amsterdam-Noord waar we over moesten stappen op het 'bootje van Bergman'. Eerst waren dat vrij kleine bootjes met houten banken achter elkaar, dat had wel iets gezelligs...... later werd het een veel grotere boot en waren er rondom zitplaatsen en in het midden kon je staan. Toen de IJ-tunnel er was konden we met de bus naar het Centraal Station... rechtstreeks. Maar oude tijden herleven want we moeten nu weer in Noord overstappen, maar nu op de metro. Er gaan nog wel bussen naar het CS, maar niet de bus die door Monnickendam rijdt (ik geloof dat er in de zomer nog wel eens een bus doorrijd, maar dat weet ik niet zo precies). 
In Amsterdam gingen we altijd meteen naar de Nieuwendijk, dan de Dam en verder naar de Kalverstraat, het was daar altijd druk. We gingen naar C&A, Peek & Cloppenburg, Gerzon, Vroom&Dreesman, natuurlijk naar de Hema waar we vaak iets dronken of een lekker ijsje gingen eten.... of we gingen naar de Vami (Vereenigde Amsterdamsche Melkinrichtingen), bekend om zijn poffertjes.... of naar Harkema met de portier.... "onze prijzen zijn exclusief bediening". Daar werd op een kaart geschreven wat je besteld had en bij het weggaan kon je afrekenen bij de kassa bij de uitgang..... de portier deed de deur open en die hoorde je dan een fooi te geven. Veel winkels van toen bestaan niet meer. 
De tram is er nog steeds in Amsterdam.....mijn moeder zat regelmatig in de tram die langs de RAI ging.... vaak gebeurde er wel iets leuks. Een keer was er landbouwrai en in de tram zat een jonge man met zijn moeder..... de zoon was er blijkbaar al vaker geweest, maar moeder duidelijk niet en steeds riep zei: "Piet jong, moeten we er al uut?"  Dat was bij elke halte zo en mijn moeder zag al wat mensen grijnzen..... daar kwam de RAI in zicht en alsof ze het afgesproken klonk het in koor: "Piet jong, je moet er uut!" 
Ik herinner mij dat we een grammofoonplaatje hadden van 'de zingende tramconductrice'. 

Wij verhuisden naar een nieuwbouwwijk, het huis in het Zuideinde werd te klein, geen tuin, geen schuur en dus geen ruimte voor de fietsen.... geen warm water, geen douche, we waren wel aan iets anders toe. Maar de plek bij de haven en de Speeltoren miste ik toch wel..... nog steeds een beetje, we hebben er heerlijk gewoond! De nieuwbouwijk was heel anders..... prima huis, lekkere tuin..... maar de sfeer is er toch anders. Ook daar heb ik een prima tijd gehad! Daarna naar een ander huis in dezelfde wijk, maar dan met zicht op de vesting en de grote kerk.... geen overburen..... dat was mooier. Daar woonde ik tot ik trouwde en tijdelijk naar Purmerend ging..... en zodra het mogelijk was weer terug naar Monnickendam.... naar het huis waar ik nog steeds woon. 
Wat is er veel veranderd sinds mijn jeugd...... de tijd dat we nog geen tv hadden, geen telefoon, geen koelkast of vriezer, geen warm water uit de kraan, geen bad of douche, geen tuin, geen dubbele ramen, geen dekbedden..... maar we hadden wel radio, spelletjes, boeken, de krant en vooral.... we hadden elkaar!