Zoeken in deze blog

dinsdag 24 november 2020

Ja of nee?

 Steeds vaker hoor ik het...... 'nee knikken'..... dat kan niet! Knikken is ja..... oké, er zijn landen waar het nee betekent, maar het blijft dat knikken een verticale beweging is en we hebben het bovendien nu natuurlijk over de Nederlandse betekenis! Nee is heen en weer..... schudden dus. 
Hoofdschuddend is afkeurend..... ook 'nee' dus. 
Als ik nee wil knikken zal ik naar bijvoorbeeld Bulgarije moeten gaan, dat is één van de landen waar ze inderdaad nee knikken en ja schudden.  
Ik denk toch niet dat Nederlandse mensen die het over 'nee knikken' hebben ook echt hun hoofd op en neer doen als ze nee bedoelen..... maar ik raak vaak de draad kwijt als mensen het zeggen..... dan zie ik dat voor mij en denk daar over na..... en wat er verder gezegd wordt volg ik even niet. Zo jammer!
Bij Twan Huys is mij dat al vaker opgevallen (maar er zijn er meer), die zegt het regelmatig...... ik blijf het raar vinden. 

Net als 'één van de enige'  ...dat vind ik ook raar....de enige...dat is er maar één en dan daar dus één van..... ik snap het niet.

En dingen als "Ben voorzichtig" i.p.v. "Wees voorzichtig"....... ik kom het steeds vaker tegen en ik vind het zo gek klinken. Toch zocht ik het op omdat ik begon te twijfelen.... zouden echt zoveel mensen het fout hebben en ik als één van de weinigen goed? Ik heb het echt zo geleerd, maar dat sluit natuurlijk een andere mogelijkheid niet uit. 
Dit zegt "Onze taal" erover: 

In het Standaardnederlands is alleen wees juist als gebiedende wijs van zijn. Het is dus ‘Wees maar niet bang’, ‘Wees eens stil!’ en ‘Wees jezelf.’ De vorm wees is uitzonderlijk, want bij alle andere werkwoorden is de gebiedende wijs gelijk aan de eerste persoon enkelvoud (de ik-vorm): ‘Loop door!’, ‘Stop met lachen!’, ‘Ga zitten!’, ‘Meld geweld!’, ‘Word lid!’, etc.

De gebiedende wijs ben komt met name in gesproken taal geregeld voor, en lijkt in het ene dialect wat gewoner te zijn dan in het andere. Heel onlogisch is die vorm natuurlijk niet: ben is immers de ik-vorm, en door die te gebruiken volg je het patroon van de andere gebiedende wijzen.

Het zou weleens kunnen dat ben in opmars is als gebiedende wijs en dat wees een beetje op zijn retour is. Veel mensen hebben namelijk geleerd dat ze het werkwoord wezen moeten vermijden (wat overigens niet terecht is), en misschien zijn ze daardoor ook huiverig om wees te gebruiken. In dat geval zou je ben (‘Ben maar niet bang’) kunnen opvatten als een vorm van hypercorrectie.

Quote van de dag:

Woensdag 25 november 2020:
Srefidensi Dey
Internationale dag voor de uitbanning van geweld tegen vrouwen
White ribbonday
Werkbezoekdag

3 opmerkingen:

  1. 'Nee knikken' heb ik nog niet gehoord. Het klinkt vreemd, zeg maar gerust raar. Van Twan Huys heb ik het ook niet gehoord maar hij isdan ook geen favoriet van me, hij moet het van zijn gasten hebben .
    Van die gebiedende wijs weet ik zeker dat veel mensen er nog nooit hebben gehoord. ☻

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dat is drie keer gehoord, nu weet je het wel. 😁

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Het is ongehoord hahaha, het is goed hoor, heb ik ook wel eens.
    Twan is wat saai....inderdaad moet hij het van zijn gasten hebben. Ik hoor het van meer mensen en vind het zo raar.
    De gebiedende wijs...... al voor ik van het bestaan wist hoorde ik wel dat mensen "wees" zeiden en deed dat daarom ook in dergelijke gevallen. Maar nu hoor ik steeds 'ben' en dat klinkt zo vreemd!

    BeantwoordenVerwijderen